آقای اوباما؛ سیاست شما در اسرائیل اشتباه فاحش است
حمیدرضا تکاپو
جرس: وی در آستانۀ نود سالگی، کماکان به صراحت لهجه و چالش طلبی سیاستمداران و صاحبان قدرت مشهور است و در پاسداشتِ رکن چهارم دموکراسی، همچنان معتقد است که "وظیفه رسانه ها دور نگه داشتن ملت از حقیقت نیست؛ بلکه به بیان دقیقتر، رسالتِ رسانه گفتن حقیقت به مردم است و دموکراسی بدون آگاهی بخشی به مردم، نه ممکن می باشد و نه دموکراسی خواهد بود." هلن توماس، روزنامه نگار آمریکاییِ لبنانی الاصل، با کارنامه ای بالغ بر شصت سال سابقۀ روزنامه نگاری و خبرنگاری در کاخ سفید و مطبوعات آمریکا، در سال ۲۰۱۰ نود ساله می شود و هنوز در عین تواضع و با سؤال‌هاى سخت و دشوارِ خود، رؤساى جمهور ایالات متحده و صاحبان قدرت را به چالش كشیده و ناتوان گذاشته است
آقای رئیس جمهور اشتباه می کنید!
مادر بزرگ خبرنگاران، صراحتا در گفت و گویی صریح بی پرده سیاست‌هاى باراک اوباما در خاورمیانه را فاجعه‌آمیز مى‌داند و معتقد است "اوباما اكنون نمى‌داند كه چه اقدامى باید انجام دهد... خیلى راحت می توانست ابتدا شهرك‌سازى توسط اسرائیلی ها را متوقف کند تا مذاکرات پیش رود؛ اما با آنها مدارا کرد و امتیاز داد و مهلت داد و در نهایت مجددا اجازه داد دست به شهرك‌سازى بزنند. این با روند توافقات و مذاکراتِ انجام شده در تضاد است و یك اشتباه فاحش است. "
وی پیش از آن، در كتابِ خود گفته بود "...همین كافى است كه یك رییس‌جمهور سیاه‌پوست داریم. این كتاب تلاشى است براى اینكه یك سرى نصیحت‌هاى عادلانه و منطقى به رییس‌جمهور كنونى داده باشیم." وى اوباما را "وجدان زنده ولى بدون شجاعت" مى‌داند و در عین حال معتقد است وی در روند ریاست جمهوریِ خود، سیاستی متفاوت با گذشته اِعمال نکرده است.
هلن چندی پیش طی کنفرانسی در کاخ سفید، هنگامی که اوباما با دلجویی و مهربانی از او خواست سوالی بپرسد، صراحتا پرسیده بود: "آقای رئیس جمهور! آیا می دانید تنها کشوری که در منطقۀ خاورمیانه به بمب اتم دسترسی دارد کدام است؟"
این سوالِ شفاف هلن توماس اگرچه با پاسخ غیرشفاف و انحرافی - و حتی می توان گفت بی نتیجه- اوباما روبرو شد، اما بر این ادعای هلن که زمان جورج بوش گفته بود "باید به این نكته اشاره كنم كه گر چه در كاخ سفید سؤالات مطرح نشده وجود ندارد، اما بی شمار سؤالات بی پاسخ وجود دارد"، صحه گذاشت.
باراک اوباما در جواب این خبرنگارِ چالشگر کاخ سفید خاطرنشان کرده بود نمی خواهد این مطلب مورد باور واقع شود که در خاورمیانه کشوری سلاح اتمی دارد؛ چرا که چنین چیزی موجب ایجاد خطر برای همه خواهد بود.
هلن معتقد است اوباما جواب سوال او را نداده است و رئیس جمهور آمریکا عوضِ اینکه بگوید باور ندارد، باید جواب صحیح خود را می داد...این نشانۀ این است که وی دوپهلو صحبت می کند و وی بر خلاف اغلب وعده هایش عمل کرده است...وی که مادر بزرگ خبرنگاران عنوان دارد، تاکید کرده است "در کنفرانس مطبوعاتیِ بعد، دوباره از اوباما سوالم را تکرار خواهم کرد و به او این دفعه می گویم بالاخره نفهمیدم کدام کشورِ خاورمیانه سلاح هسته ای دارد."
هلن همچنین از مخالفین جنگ در عراق و افغانستان نیز به شمار می رفت؛ وی در واكنش به جنگ آمریكا علیه عراق گفته بود: "به عقیده من، این جنگ برای هر شهروند آمریكایی بسیار متأثر كننده و تكان دهنده است."مادربزرگ خبرنگاران، معتقد است که حتی بوش تا به حال به سؤالاتِ ویژۀ وی پیرامون آن جنگ پاسخی شفاف نداده است .
در یك مراسم شام در حضور جورج بوش، هلن توماس آواز كوتاهى در مورد آرزوى رییس‌جمهور شدن هیلارى كلینتون را خوانده بود كه مورد استقبال جورج بوش قرار گرفت و رو به هلن كرد و گفت اگر سؤالى دارى مى‌توانى مطرح كنى. هلن گفت مى‌ترسم پشیمان شوى. بوش ادامه مى‌دهد پس بگذار درخواستم را پس بگیرم. هلن ادامه مى‌دهد چرا به عراق حمله كردید؟ هر دلیلى كه در این مورد ارائه شده غیر صحیح از كار در آمده است و به نظر مى‌رسد از همان زمانى كه وارد كاخ سفید شدى، تصمیم حمله را گرفته بودى. با اینکه بوش این مسئله را بوش به شدت را رد کرد، اما همانند همیشه، هلن توانست روسای جمهور را به چالش و آچمز بکشاند و با جسارت تمام و آزادی کامل توانست و می تواند تمام اخبار کاخ سفید را از دوران ریاست جمهوری جان اف كندی تا به حال ادامه دهد و امروز نیز مانند همیشه در كنفرانسهای مطبوعاتی رؤسای جمهوری آمریكا در كاخ سفید شركت كند.
هلن توماس و ایران
این روزنامه نگار كهنه كار و آزادۀ آمریکایی، چندی پیش در گفتگو با روزنامۀ اتریشی اشتاندارد (استاندارد) در پاسخ به پرسشی پیرامون استراتژی ایالات متحده در برخورد با برنامه هسته ای جمهوری اسلامی گفته بود "چرا ما باید به ایرانیها حمله كنیم ... به نظر من نه فقط ایرانیها، بلكه همه انسانها وقتی ببینند كه دارد به كشورشان حمله می شود، واكنش نشان می دهند."
پرسش و پاسخ مشهور هلن توماس با سخنگوی دولت جورج بوش در مورد ایران نیز جالب توجه بود که هلن توماس، دانا پرینو را نیز به بن بست کشیده بود. این گفت وگو که با پرسش هلن مبنی براینکه "كاخ سفید علاقه دارد كه فناوری هسته ای به دست ایران نرسد؛ آیا كشوری در خاورمیانه وجود داردكه تسلیحات هسته ای داشته باشد؟"، آغاز شد که سخنگوی كاخ سفید هم گفت : پاسخ آن را به این كشورها واگذارمی كنم و هلن جواب داد : فكر می كنم كه اطلاعات عمومی درباره این مسئله وجود داشته باشد... ولی من می خواهم بدانم كه آیا كاخ سفید اطلاعی در این باره دارد؟ زیرا آنها هیچ چیزی اعلام نمی كنند... سخنگوی دولت بوش پاسخ داده بود: "نمی خواهم جواب دهم."
مادربزرگ روزنامه نگاران آمریکا و جهان، از سال ۱۹۶۰ با چندین تن از روسای جمهور ایالات متحده، از جان كندى گرفته تا باراك اوباما کار کرده و اولین زنى بود كه سنت شکنی کرده و به باشگاه روزنامه‌نگاران و خبرنگاران آمریکا راه یافته است؛ چرا که این باشگاه تا دهۀ شصت، از ورود زنان خوددارى مى‌كرد.
روسای جمهور می آیند و می روند؛ اما هلن می ماند...
هلن توماس همچنین اولین بانویی بود که در سال ۱۹۷۵به ریاست خبرنگاران كاخ سفید در آمد و شخص اول در پوشش اخبار مربوط به ترور جان كندى، کناره گیری و سقوط ریچارد نیكسون و جنجالِ خبریِ ارتباط بیل كلینتون با منشی کاخ سفید بود.
سامانه خبری باشگاه خبرنگاران گفته بود از دهه شصت میلادی تا کنون، در مورد هلن توماس روایت است که "رؤسا مى‌آیند و مى‌روند ولى هلن از چهل سال پیش همینجا پابرجاست و مانده است."
هلن توماس کیست؟
خبرنگار کاخ سفید در مورد بیوگرافی خود مى‌گوید پدرش از شهر طرابلس لبنان است كه در سال ۱۸۹۰ از طرابلسِ لبنان به كنتاكى آمریکا مهاجرت و در سال ۱۹۰۳ به لبنان بازگشت تا بعد از ازدواج برای همیشه به امریکا بازگردد و هلن در چهارم اوت ۱۹۲۰، در روستاى وینچستر ایالت كنتاكى متولد شد.
خانوادۀ توماس در سال ۱۹۲۴ به شهر دیترویت مى‌روند تا از شكوفایى اقتصادى این شهر كه ناشى از كارخانه‌هاى تولید ماشین بود، بهره‌مند شوند. پدر هلن در دهه ۳۰ كه ركود اقتصادى شدیدى بر آمریکا حاكم بود، مغازه كوچكى داشت و به كار خرید و فروش املاك مى‌پرداخت.
وی از دهه چهل بطور حرفه ای روزنامه نگاری را آغاز کرد و از سال ۱۹۴۳تا سال ۲۰۰۰ برای یونایتدپرس کار می کرد و طی آن مدت، تمامی اخبار مهم را مورد پوشش قرار داد و به برکت وجود او بود که این خبرگزاری از معروف ترین رسانه های آمریکا معرفی شد. وی در همان رسانه بازنشسته شد.
شیخ شركت‌های مطبوعاتی كاخ سفید
یکی از اتفاقاتی که هلن را وارد کاخ سفید کرد این بود که در زمانى كه موبایل و پوشش مستقیم خبری ممکن نبود، وی را که ساعت‌ها در سرما به انتظار جان كندى مى‌نشست، انگشت نمای اعضاى دفتر وى کرد و یك روز رئیس جمهور از شدت سرما نگران حالِ هلن توماس مى‌شود و از او مى‌خواهد كه وارد کاخ سفید شود و از آن به بعد بود كه زندگى حرفه‌اى هلن توماس آغاز مى‌شود و با مصاحبۀ برجسته‌اى که با كندى شروع کرد، تا امروز چالشگر کاخ سفید باقی ماند.
هلن از تابستان ۲۰۰۰ تا امروز نیز، بطور افتخاری ستون نویس هرست نیوز سرویس بوده و پنج جلد کتاب از جمله کتب مشهورِ «گوش کن آقای رئیس جمهور» و «ناظران دموکراسی» را منتشر نموده است.
سوالات، نقطه نظرات و دیدگاههای انتقادی وی پیرامون مسائل خاورمیانه و سیاست های اتخاذ شده توسط روسای جمهورِ دموکرات و جمهوری خواه آمریکا، غالب اوقات دردسر آفرین و چالش ساز برای شخص اول مملکت بوده و گاها آنها را به سکوت و آچمز واداشته است. وی سال ها مشهور به "شیخ شركت‌های مطبوعاتی كاخ سفید" بود.
خاورمیانه و دیکتاتورها
هلن جایی در مورد ریشه عربى خود و توجه ویژه اش به خاورمیانه گفته بود "بالاخره هر كسى از اصل و نسب خود تاثیر مى‌پذیرد و من توجه خاصى به آن منطقه دارم؛ اما متاسفم كه كشورهاى منطقه همدست نبوده و دیكتاتورهاى زیادى در این كشورها وجود دارد.
هلن توماس معتقد بود در زندگی حرفه ای خود با دو مشكل دست و پنجه نرم كرده است؛ اول اینكه روزنامه‌نگاری زن بود و دوم اینكه ریشه‌هاى خاورمیانه ای داشت. (با این حال وی خود را آمریكایى دانسته و بارها در مقابل خیلی ها ایستاد و گفت "این حق من است من در اینجا به دنیا آمده‌ام و قوانین و مقررات كشور را رعایت مى‌كنم.")
اکنون در برهۀ کنونی و در آستانۀ نود سالگی عمر و شصت سالگیِ زندگیِ حرفه ای، هلن توماس خود با این پرسش ها روبروست که "آیا کاخ سفید خود را وارد بحرانی دیگر خواهد کرد؟"، "آیا مستأجر فعلیِ کاخ سفید، به بهای از دست دادن حمایت های لابی اسرائیل در امریکا، دست از حمایت از دولت دست راستی و افراطیِ تل آویو برخواهد داشت؟" پرسش هایی که فقط روزنامه نگاران می پرسند و پاسخ را تاریخ می دهد و نه تاریخ سازان...
از سویی دیگر، آنچه بر می آید اینکه هلن توماس به عنوان یک الگوی رسانه ای و چالشگر، می تواند رسالت رسانه ها و مطبوعات را به آنان یادآور سازد؛ محوری مختصات که از رسانه های مداح و متملق شروع و تا رسانه های منتقد و مستقل ادامه می یابد...اما رکن چهارم دموکراسی ...
منابع: تارنمای رسمی هلن توماس، یونایتد پرس، باشگاه خبرنگاران
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر