نیلوفر زارع
علامت وی به نشانه پیروزی نیز بیش از هر جا روی تابلوهای راهنمایی و رانندگی دیده می شود. سبزها با شعارهایشان همچنان خیابان های تهران را در تسخیر خود دارند و نه تنها مقام های سیاسی بلکه مدیران شهری را نیز متوجه تداوم حضور خود کرده اند. اعتراف اخیر قائم مقام سازمان زیباسازی شهر تهران به افزایش نامتعارف دیوارنویسی در این شهر نشانه ای آشکار از پذیرش سبزها به عنوان هویتی معترض است.این مقام شهری گفته است که در طول ماه های اخیر دیواری نویسی در تهران ده برابر شده است. به گفته او بسیاری از ماموران شهرداری "موظف شده اند در خودرو هایشان اسپری های سفید رنگ داشته باشند تا در مسیر رفت و آمد از منزل به محل کار اگر با موردی مواجه شدند در جا به امحاء شعارها اقدام کنند."
تدبیرهایی از ا
انگیزه خلل ناپذیر
دیوارنویسی به عنوان ابزاری برای ابراز اعتراض به حکومت شیوه ای رایج از سوی جنبش های اجتماعی- سیاسی در بسیاری از کشورها محسوب می شود. در ایران این شیوه اعتراضی، طی ماه های آخر استقرار حکومت پهلوی به صورت گسترده از جانب هواداران انقلاب به کار برده شد. نوشته هایی با اسپری سیاه رنگ که عمدتا براندازی رژیم محمد رضا شاه را هدف گرفته بودند روی دیوارها حک شدند و نشانه های ظهور و بروز یک انقلاب سیاسی را کامل کردند.
پس از پیروزی انقلاب کاربرد دیوارنویسی سیاسی تا حدودی تغییر کرد و این شیوه بیش از آن که محلی برای بازتاب دادن عقاید گروه های معترض باشد به ابزاری برای هواداران جمهوری اسلامی تبدیل شد تا هویت نظام تازه سیاسی را بر در و دیوار شهر حک کنند.مخالفان نیز البته از این شیوه در مقیاسی به مراتب کوچک تر بهره بردند اما دست بالا در اختیار هواداران حکومت بود تا این که برگزاری دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، دیوارهای تهران را دوباره به صحنه ای برای ابراز هویت مخالفان تبدیل کرد.
دیوارها تا روز بیست و سوم خرداد دست نخورده بودند اما تردید میلیونها شهروند ایرانی به سلامت برگزاری انتخابات ریاست جمهوری اسپری های رنگ را پرمشتری کرد و بسیاری از جوانان را واداشت تا برای نشان دادن هویت سیاسی- اجتماعی خود دست به کار دیوارنویسی شوند. با این حال مضامین دیوارنویسی های هواداران جنبش سبز در ماه های پس از انتخابات ریاست جمهوری ثابت نبوده است. به موازات شدت یافتن سرکوب های دولتی مضمون دیوار نوشته ها هم تغییر کرده اند. تحول در نوشته های دیواری به گونه ای بوده که می توان آن را شاخصی در بالارفتن و رادیکال شدن مطالبات جنبش نیز دانست. در روزها و هفته های نخست پس از برگزاری انتخابات شعارهایی نظیر"یا حسین،میرحسین"،" رای من کو؟،"دولت کودتا،استعفا،استعفا" مضمون غالب دیوارنوشته های را تشکیل می دادند و در آستانه برگزاری تظاهرات سبزها به مناسبت هایی مانند روزقدس،سیزدهم آبان و شانزدهم آذر هم شعارهایی برای ترغیب هواداران این جنبش به شرکت در تظاهرات نوشته می شد اما با خشونت فزاینده ای که از سوی ماموران امنیتی علیه تظاهرکنندگان و کنشگران سیاسی هوادار جنبش سبز به کار رفت دیوارنوشته ها نیز مضامین تندتری به خود گرفتند.رادیکال ترین شعارها در جریان روز عاشورا به دیوارهای تهران حک شدند.روزی که ماموران امنیتی شدیدترین شکل خشونت را علیه معترضان به کار گرفتند و تهران را به صورت پادگانی نظامی درآوردند. در جریان تظاهرات آن روز همان طور که شعارهای معترضان به مراتب از گذشته تندتر شد دیوارنوشته ها هم تندتر و رادیکال تر شدند و مقام های عالی رتبه حکومت را هدف گرفتند
هواداران جنبش سبز پس از تظاهرات روز عاشورا هم به مناسبت بیست و دوم بهمن و چهارشنبه سوری دیوارهای اماکن عمومی تهران را با نوشته های خود پر کردند اما نام گذاری سال 89 به عنوان سال صبر و استقامت توسط میرحسین موسوی بود که فرصتی تازه به دست هواداران جنبش سبز داد تا شعار"سال صبر و استقامت مبارک" را در مقیاسی وسیع روی دیوارهای شهر بنشانند و نشان دهند که در انگیزه جنبش برای پیگیری مستمر مطالباتش خللی وارد نشده است.
تدبیرهای بی نتیجه
ساده ترین راه ممکن برای مقام های حکومت این بود که دستور پاکسازی دیوارها از شعارهای هواداران جنبش سبز را صادر کنند.آنها همین کار را هم کردند اما تاکنون نتیجه دلخواه را نگرفته اند. به فاصله کوتاهی پس از پاک شدن دیوارها از نوشته های سبز دوباره این نوشته ها در جای قبلی ظاهر می شوند. پاک کردن دیوارها گرچه به ظاهر وظیفه سازمان زیباسازی شهرداری است اما سازمان شبه نظامی بسیج نیز در این اقدام سهیم شده است. ماموران شهرداری همان طور که قائم مقام سازمان زیباسازی شهرداری هم در مصاحبه اخیر خود اشاره کرده با اسپری سفید رنگ شعارهای هواداران جنبش سبز را پاک می کنند اما بسیجیان از اسپری سیاه استفاده می کنند. با این حال پاک کردن دیوارها از نوشته های سبز تنها راهکار هواداران حکومت برای مقابله با سبزها نبوده است.
پس از آن که در آبان ماه گذشته گروهی تحت نام جنبش سبز علوی به حمایت از آیت الله خامنه ای اعلام موجودیت کرد نوشته هایی با رنگ سبز بر دیوارهای شهر حک شد که خواهان مجازات و مرگ رهبران جنبش سبز بود.اعضای جنبش سبز علوی که عمدتا از نیروهای بسیج تشکیل شده اند همچنین به دستکاری در شعارهای هواداران جنبش سبز پرداختند و برای نمونه در برخی موارد نوشته های سبز رنگ v به عنوان نماد پیروزی را به شکل x یا wc درآوردند. با این حال از تحرک گروه موسوم به جنبش سبز علوی در ماه های اخیر به شکل قابل توجهی کاسته شده است و مشخص نیست که آنها بنا به دستور سازمانی بسیج از نوشتن شعارهای سیاسی روی دیوارها منع شده اند یا از بی نتیجه ماندن تلاش خود برای به عقب راندن هواداران جنبش سبز احساس خستگی می کنند.
یک بام و دو هوای حکومت
رفتار دوگانه دستگاه های امنیتی و حتی مدیران شهری در برخورد با دیوارنوشته های مخالفان حکومت و هواداران حکومت در نوع خود جالب توجه است. در حالی که ماموران شهرداری شعارهای هواداران جنبش سبز را به فاصله اندکی پس از حک شدن روی دیوارها پاک می کنند بسیاری از شعارهای هواداران جنبش سبز علوی پس از گذشت هفته ها هنوز دست نخورده باقی مانده است.آشکارترین نمونه از رفتار دوگانه حکومت با شعارنویسی ها زمانی روی داد که گروهی از بسیجیان به خانه مهدی کروبی حمله کردند و با اسپری های رنگ خود نه تنها شعارهای سیاسی بلکه عبارات هتاکانه ای را نیز نسبت به وی و دیگر رهبران جنبش سبز روی دیوارهای مجاور خانه اش حک کردند. ماموران امنیتی در آن زمان بدون کوچکترین عکس العملی تنها شاهد رفتار مهاجمان بودند.در پی این اقدام بسیاری از اعضای شبکه اجتماعی جنبش سبز به بحث در این باره پرداختند که چطور دیوارنویسی هواداران جنبش سبز عملی تخریب گرانه و وندالیستی محسوب می شود و پیگردهای قضایی دارد اما هواداران حکومت می توانند بدون نگرانی از تعقیب قضایی شعارها وعبارات هتاکانه را روی دیوارها درج کنند.
با این حال هنوز میان هواداران جنبش سبز هم اختلاف نظرهایی درباره اصل به کار گیری دیوارهای اماکن عمومی به عنوان محلی برای ابراز اعتراض به حکومت وجود دارد. برخی با ابراز این نظر که دیوارنویسی موجب صدمه به زیبایی شهر می شود استفاده از آن را روشی مناسب برای اعتراض نمی دانند اما بسیاری نیز با اشاره به این که حکومت تمامی ابرازهای اعتراضی مانند حق برگزاری تجمعات،انتشار رسانه های مستقل،آزادی احزاب و نظارت نهادهای غیر دولتی را سلب کرده معتقدند که باید از تمام راه های مسالمت آمیز و کم هزینه موجود برای بروز هویت اعتراضی استفاده کرد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر