مژگان مدرس علوم
آماده سازی سند تحول فرهنگی آموزش عالی کشور
در حالی که رسالت علوم انسانی دانشگاهها این روزها بار دیگر موضوع انتقاد بسیاری از مسئولین حکومتی و دست اندرکاران دولتی شده است، روز گذشته غلامرضا خواجه سروی، معاون فرهنگی- اجتماعی وزارت علوم از آماده شدن سندی با عنوان "سند تحول فرهنگی آموزش عالی کشور" خبر داده و اظهار داشت: "حاکم کردن بینش توحیدی در همۀ عرصه های زندگی دانشجویان، اعتلای هویت ارزشی و منزلت دانشگاهیان و احیای جایگاه علم و صیانت از کرامت دانشگاه و همچنین حفظ و ترویج ارزش های انقلاب اسلامی با تکیه بر اندیشه های دینی و سیاسی امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری و ... از مهم ترین محورهای این مانیفست است."
معاون وزارت علوم این مانیفست را عملیاتی کردن طرح "دانشگاه تمدن ساز اسلامی" که در گذشته تصویب شده بود دانست و گفت: " اين سند برای ابلاغ نهايی به دانشگاهها، به بررسی بيشتر نياز دارد که اميدواريم تا پايان سال ۸۸ اين سند را نهايی کرده و به تمام دانشگاهها ابلاغ کنيم."
قابل ذکر است که پیش از این حداد عادل با تاکید بر اسلامی کردن دانشگاهها، هدف از تغییرات در دانشگاه ها را "تربیت"لشکر مخلص،دانشمند،و متدین برای تشکیل تمدن اسلامی ذکر کرد.
خواجه سروی همچنین در ادامه با بيان اينکه اين سند نهايتا تا ۳۰ فروردين ماه سال آينده به دانشگاه‌های سراسر کشور ابلاغ خواهد شد، اضافه کرد: "سند تحول فرهنگی آموزش عالی کشور یازده محور دارد که اين محورها نيز بر اساس همان "سند دانشگاه تمدن‌ساز ايرانی اسلامی" تدوين شده است."
همزمان احمد احمدی، رئیس سازمان مطالعه و تدوین کتاب های علوم انسانی دانشگاه ها از تجدید نظر محتوایی هشتاد کتاب خبر داده و گفت: "تغییرات کتاب ها از نظر محتوا، ویرایش، چاپ و حروفچینی بوده و در برخی موارد کل مطلب باید یکبار دیگر ویرایش شود."
لزوم دانشگاه "مطیع" و عاری از فضای انتقادی
بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که هر گونه مطالعات دانشگاهی که منجر به تفکر انتقادی در مورد شرایط روز جامعه و به چالش کشیدن گفتمان قدرت شود، مورد پسند مسئولین حکومتی نبوده و آنان را به فکر راهکارهایی در جهت رسیدن به یک دانشگاه مطیع می اندازد.
چندی پیش آقای خامنه ای با بیان این موضوع که آموزش علوم انسانی در دانشگاه ها منجر به ترویج شکاکیت و تردید در مبانی دینی و اعتقادی می شود، از مراکز تصمیم گیری از جمله دولت، مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی خواسته بود به این موضوع رسیدگی کنند.
پس از این اظهارات بود که به منظور اجرایی کردن "دستورات" رهبری، پژوهشگاه علوم انسانی بررسی سرفصل ها و دروس علوم انسانی دانشگاهها را در دستور کار قرار داد.
آقای خامنه ای همچنین تحصیل حدود دو میلیون نفر از سه و نیم میلیون دانشجو در ایران در رشته های علوم انسانی و کمبود تعداد اساتید مبرز و معتقد به جهان بینی اسلامی رشته های علوم انسانی را مایه "نگرانی" دانسته بود.
این در حالیست که دوروز قبل نیز وزير علوم، تحقيقات و فناوري گفت:: اساتيدي بايد جذب هيئت علمي شوند كه قائل به مسيري باشند كه مردم در 9 دي و 22بهمن ترسيم كرده اند.
دكتر كامران دانشجو در سومين نشست سراسري اعضاي هيئت اجرايي جذب، لازمه حركت در مسير صحيح آموزش عالي كشور را شناخت اهداف متعالي اسلام دانست و با اشاره به تفاوت دانشگاه در دو ديدگاه اسلام و ليبرال گفت: آنچه كه ما را از آنها متمايز مي كند ديدگاه و جهان بيني اسلام در هدف از خلقت انسان است كه در تعاريف آنها نمي گنجد. وزير علوم در بخش ديگري از سخنان خود ضرورت شناخت توطئه هاي مختلف استكبار جهاني را يادآور شد و افزود: استكبار جهاني مي خواهد در موقعيت هاي مختلف به اشكال متفاوت اهداف شوم خود را عملي كند و در فتنه و جنگ نرم تحميلي اخير نيز با بكارگيري تمام توان شيطاني خود مي خواست فضاي دانشگاه ها را به هم بزند كه هوشياري دانشگاهيان و آحاد ملت بزرگ ايران به ويژه در خلق دو حماسه 9 دي و 22 بهمن نقشه آنها را نقش برآب ساخت.
چندی پیش نیز آیت الله محمد امامی کاشانی در خطبه های نماز جمعه با انتقاد از تدریس علوم انسانی غربی در دانشگاهها تاکید کرد: " دانشگاهیان و شورای عالی انقلاب فرهنگی باید سخنان رهبر را اجرا کنند."
و به همین منظور محمود احمدی نژاد، مصوبه ای را برای اجرا به بخش های آموزشی دولتی و خصوصی ابلاغ کرد که به موجب آن شورایی تخصصی زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی برای تحول و ارتقای علوم انسانی تشکیل شود.
گفتنی است پاکسازی محیط های علمی و فرهنگی از افکار مادی و نفی مظاهر غربزدگی از جمله هدف های این شوراست.
موج انتقاد از علوم انسانی از زمان دولت نهم
در پی حوادث پس از انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری، انتقاد از تدریس علوم انسانی در دانشگاهها به طور هماهنگ از تریبونهای رسمی کشور شدت گرفت تا جاییکه تشکیل کمیته ای به منظور تغییر و اصلاح سرفصل دروس علوم انسانی در دانشگاهها در دستور کار دولت قرار گرفت.
از سوی دیگر به موازات سرکوب خشونت آمیز دانشجویان و برخورد با اساتید علوم انسانی که از نظر فکری و تئوریک با دولت احمدی نژاد همراه نبودند، حرکتی برای محدودیت علوم انسانی در دانشگاهها آغاز شد تا جاییکه کامران دانشجو وزیر علوم ضمن اینکه خواستار نظارت بر اساتید دانشگاهها شده، تاکید کرد: "اساتید باید بر اساس جهان‌بینی اسلامی و منافع نظام سخن بگویند."
البته انتقاد از علوم انسانی موضوع تازه‌ای نیست و سال‌هاست که نظریه پردازان جناح اصول گرا در سخنانی هماهنگ، دانشگاه و رشته‌های علوم انسانی را به باد انتقاد گرفته اند. بویژه از زمان روی کار آمدن دولت نهم عزم جدی تری برای برخورد با علوم انسانی بعمل آمده بود.
درادامه اظهارات وانتقادها از علوم انسانی ، محمدمهدی زاهدی وزیر علوم دولت نهم در مراسم تودیع خود با بیان اینکه در دانشگاه با همه نوع دانشجو از همه نوع تفکر سیاسی روبرو هستیم، گفته بود: "هدف اصلی ما در وزارت علوم دولت نهم ایجاد دانشگاه تمدن ساز اسلامی بود و برای تحقق این امر پنج مولفه را در نظر گرفتیم که در راه موفقیت به این مهم از "کمکهای مادی و معنوی" احمدی نژاد برخوردار شدیم."
گفتنی است مصباح يزدی نیز خواستار سرعت گرفتن اسلامی کردن دانشگاه ها شده و گفته بود: " تحول در دانشگاهها و تغيير ساختار علوم انساني امري ضروري است."
بررسی انگیزه های برخورد
در حالی که همزمان رشته‌های علوم انسانی از سوی صاحبان قدرت به خاطر عدم رجوع به منابع اسلامی مورد انتقاد قرار می‌گیرند، انگيزه هايي در پس رفتار دولت دربرخورد با قشر دانشگاهی نهفته است که علیرغم تاکید امام راحل بر "توجه" دانشجویان و اساتید به مسائل سیاسی کشور، از ورود این قشر به مباحث سیاسی به عناوین مختلف جلوگیری بعمل می آید.
محمد محمدیان، رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاهها با اذعان اینکه هفتاد درصد دانشگاهیان به کسی رای داده‌اند که اکنون در راس مدیریت کشور نیست، گفت: "در دانشگاه ها شرایط مثل قبل نیست و "واقعیت" را نمی‌توان کتمان کرد. بخش عمده ای از دانشگاهیان در انتخابات ریاست جمهوری به محمود احمدی نژاد رای نداده اند."
وی در ادامه افزود: "هیچ نظامی، نه حق و نه باطل، اجازه نمی‌دهد از امکاناتش برای براندازی آن استفاده شود."
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر