آزمون موفق دمکراسی در عراق

تاریخ انتشار: ۰۸ فروردین ۱۳۸۹, ساعت ۲:۴۶ قبل از ظهر

آزمون موفق دمکراسی در عراق

هدی امیدوار

جرس: سرانجام پس از یک ماراتن دوهفته ای سخت، عراق از آزمون دمکراسی با سربلندی بیرون آمد و رقابت تنگاتنگ نوری المالکی و ایاد علاوی با اختلاف اندکی به نفع ایاد علاوی به پایان رسید.

عراق در زیر چکمه سربازان خارجی و با تنوع شدید قومی و مذهبی از عهده انتخاباتی سرنوشت سازبر آمد و تنها ساعتی پس از اعلام خبر پیروزی علاوی ، او برای تشکیل دولت ائتلافی اش مذاکرات خود را آغاز کرد و قول داد با همه گروههای برنده و بازنده برای تشکیل دولتی کارامد مذاکره کند. پیش بینی می شود که دولت آینده عراق، دولتی ائتلافی است که همه گروهها به نسبت وزنی که دارند در آن مشارکت خواهند کرد وکسی در صدد حذف و تخطئه دیگری نخواهد بود. پیروز این انتخابات بر این باور است که بدون آشتی دو جناح اصلی در عراق، هرگز ثبات در این کشور برقرار نخواهد شد.

دو هفته کشمکش در انتخابات، عراق را در صدر یکی از خبرسازترین مناطق جهان قرار داده بود و همه با اشتیاق منتظر نتیجه انتخاباتی بودند که می تواند در سرنوشت آینده منطقه تاثیر داشته باشد. و تنها چند ماه پیش از خروج رسمی امریکا از این سرزمین علاوی شیعه که مورد حمایت اکثریت سنی های عراق بود با اختلاف دو صندلی پیروز انتخابات شد.

نوری المالکی ناراضی

نوری المالکی با وجودی که قدرت را دردست دارد و از نتیجه انتخابات نیز راضی نیست، مردم را به آرامش دعوت کرده و می خواهد با استفاده از مهلت قانونی، اعتراض خود را در چارچوب قانون اساسی به نتیجه انتخابات اعلام کند.

این در حالی است که فرج حیدری، رئیس کمیسیون مستقل انتخابات عراق درخواست برای بازشماری انتخابات سراسری عراق را رد کرده است. او گفته است که اموری از این دست بر مبنای تمایلات آقای مالکی انجام نمی شود. او تاکید کرده که نوری مالکی در این مسایل، رئیس یک ائتلاف است، نه نخست وزیر!

در همین حال نماینده سازمان ملل متحد در عراق، انتخابات پارلمانی این کشور را معتبر دانسته و خواهان پذیرش نتیجه آن از سوی جناح های سیاسی عراق شده است. وی معتقد است نفس شرکت در انتخابات برای همه اعم از برنده یا بازنده یک " پیروزی" است.

مردم عراق برغم تمام مشکلاتی که برای شرکت در انتخابات پیش رو داشتند با اشتیاق و شوری وصف ناشدنی به پای صندوق های رای رفتند و این شور شرکت در انتخابات آن چنان بود که حتی در کشورهای دیگر نیز که میزبان تعدادی از عراقی های پناهنده است، جشن و شادمانی برپا بود و همه می دانستند که مردم این کشور می روند تا در آزمونی سخت ، مشق دمکراسی کنند.

پس از مشارکت 64 درصدی مردم در انتخابات ، مثل همیشه گروه هایی که آرا کمتری را بخود اختصاص داده اند، دم از مخالفت زده اند ولی نظارت بر انتخابات و نقش کمیسیون انتخابات آنقدر روشن بود که رئیس این کمیسیون که در رطول دو هفته گذشته نیز به شکایات رسیدگی کرده است با صراحت می تواند صحت انتخابات را تایید کند و جای شک و شبهه باقی نگذارد. او می گوید وجود این رئیس کمیسیون انتخابات عراق اعلام کرد دلیلی برای بازشماری انتخابات عراق وجود ندارد. وی بر سلامت انتخابات تاکید کرد و افزود کمیسیون حاضر است به شکایات مستدل معترضان رسیددگی کند.

رای مردم

مردم عراق به رغم پیشینه سنتی و مذهبی خود این بار تصمیم گرفتند با دوری از حکومتی ایدئولوژیک به ایاد علاوی شیعه که بیشتر گروههای سنی او را پشتیبانی کردند ، رای دهند.

تجربه عراق در تمرین دمکراسی، می تواند مدلی برای کشورهای منطقه باشد. کشوری که تنها هفت سال است که از حاکمی " دیکتاتور" نجات یافته است و نظام تک حزبی جای خود را به آمیزه ای از گروهها و احزاب و دسته های مختلف داده و در این انتخابات چهار ائتلاف شانه به شانه پیش می رفتند و بزودی همه با هم برای ساختن عراقی نو دست اتحاد و دوستی به هم می دهند و عراق با پتانسیل هایی که دارد می تواند در سایه دمکراسی بزودی جای خود را در منطقه و جهان باز کند.

نقش مرجعیت در روند دمکراسی

مرجعیت عراق که از مشوقان اصلی برای مشارکت گسترده مردم در انتخابات بود، پس از روشن شدن نتیجه انتخابات اعلام کرد که مرجعیت خواهان اداره روند سیاسی نیست بلکه بدنبال ارشاد و راهنمایی است.

يك منبع نزديك به دفتر آيت‌الله سيستاني مرجع عالي شيعيان در عراق به روزنامه فرامنطقه‌اي "الحيات " گفته است که چندين سال قبل حمايت مرجعيت از تشكيل ائتلاف شيعي براي دستيابي شيعيان به حقوق از دست رفته خود در سايه حكومت صدام حسين ضروري بود اما اكنون ديگر اينگونه نيست.

وي همچنين تأكيد كرد كه مرجعيت نمي‌تواند روند سياسي را رهبري كند و در نتايج انتخابات و تشكيل ائتلاف‌ها دخالت نخواهد كرد.

از سوي ديگر شيخ "عبدالمهدي الكربلائي " نماينده مرجعيت در كربلا نيز در خطبه‌هاي نماز جمعه ديروز با تأكيد بر عدم دخالت در نتايج انتخابات و تشكيل دولت گفت: پس از مشاركت گسترده شهروندان در انتخابات و پشت ‌سر گذاشتن مراحل دشوار از فراكسيون‌هاي سياسي كه اعتماد مردم را كسب كرده‌اند مي‌خواهيم كه مسئوليت‌پذير باشند و با يكديگر تفاهم و همكاري داشته باشند.

وي خواستار تشكيل دولت قدرتمند براي برآورده كردن نيازهاي مردم از جمله توسعه كشور، تأمين امنيت و ارائه خدمات به مردم شد.

این اظهار نظرها نشان از آگاهی روحانیت و مرجعیت از خواسته ها و علایق مردم است و موضع گیری متین آنان مبنی بر دعوت کردن همگان به تفاهم و همکاری و مسئولیت پذیری نشان از شناخت آنان از مقدمات دمکراسی و احترام به حق مردم است .

حاکمان ایران و دمکراسی عراق

پس از انتخابات پارلمانی عراق، از دخالتهای ایران در روند انتخابات سخنها گفته شد، بطوری که سترون ستونسون نماینده محافظه کار انگلیس در سخنانی هشدارآمیز تأکید کرد که"از آنجا که کشورهای غربی میلیاردها یورو در عراق هزینه می کنند، طبیعی است که اگر حکومت غیرقانونی ای در این کشور به عنوان نتیجۀ انتخابات معرفی شود، آنوقت با پی آمدهای سنگینی روبرو خواهیم بود."

این نمایندۀ محافظه کار انگلستان در پارلمان اروپا با انتشار اطلاعیه ای اعلام کرده بود که حکومت تهران از طریق قتل، ارعاب، اخاذی، سعی در انجام تقلبات گسترده در نتیجۀ انتخابات پارلمانی عراق دارد.

بی شک نخست وزیری علاوی که گفته می شود حمایت عربستان و اردن را نیزبا خود دارد گزینه حاکمان ایران نیست وآنان می توانند پیش بینی کنند که علاوی در آینده عراق با چه مشکلاتی روبه رو خواهد شد علاوه براینکه حاکمان ایران طی دو هفته اخیر بارها اعلام کرده بودند که مردم عراق با رای دادن به ائتلاف مذهبیون جواب " غربی ها" را خواهند داد!

بهر حال وجود عراقی دمکرات با حکومتی مبتنی بر رای مردم می تواند پیامدهای سیاسی برای حاکمان تهران که هنوز پس از ده ماه هزینه های " انتخابات مهندسی شده" را می پردازند، بهمراه داشته باشد.